Φαρμακευτική αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών με έμφαση στους συνδυασμούς στατίνης-εζετιμίμπης – Στατιστική μελέτη πωλήσεων πρωτότυπων και γενόσημων φαρμάκων
Οι διαταραχές του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνικών σωματιδίων (LDL, χυλομικρά, HDL, VLDL) που μεταφέρουν τα λιπίδια στον οργανισμό καλούνται δυσλιπιδαιμίες. Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία (FH) είναι η πιο συχνά απαντώμενη δυσλιπιδαιμία στον άνθρωπο. Οι στατίνες είναι το φάρμακο επιλογής για τη ρύθμιση της υπερχοληστεριναιμίας. Στην Ελλάδα διατίθενται σκευάσματα με τις στατίνες ατορβαστατίνη, σιμβαστατίνη, ροσουβαστατίνη, πραβαστατίνη και πιταβαστατίνη. Ο κύριος μηχανισμός δράσης τους εδράζεται στην ικανότητά τους να αναστέλλουν την ενζυμική δράση της αναγωγάσης του 3-ύδροξυ-γλουτάρυλο-συνενζύμου Α (HMG-CoA). Άλλα φάρμακα για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών είναι οι φιβράτες, η νιασίνη, οι ρητίνες δέσμευσης χολικών οξέων και η εζετιμίμπη, η δράση της οποίας οφείλεται κυρίως στην αναστολή της δραστηριότητας της πρωτεΐνης Niemann-Pick C1-like (NPC1L1). Νεότερα φάρμακα που στοχεύουν στη ρύθμιση της χοληστερόλης είναι τα δυο ανθρώπινα μονοκλωνικά αντισώματα εβολοκουμάμπη και αλιροκουμάμπη που αναστέλλουν την πρωτεάση PCSK9, μειώνουν εξαιρετικά την τιμή της LDL-C και χορηγούνται υποδορίως. Επιπλέον ένα νέο φάρμακο είναι η ινκλισιράνη, ένα μακράς δράσης συνθετικό siRNA στοχευμένο ενάντια στην PCSK9.
Στην παρούσα εργασία διεξήχθη μια μελέτη που σκοπό έχει να ανιχνεύσει το πώς εξελίσσεται δυναμικά η αγορά στον χώρο του φαρμάκου, όταν εισέρχεται στην αγορά ένα νέο γενόσημο φαρμακευτικό σκεύασμα. Τον Μάρτιο του 2020 συλλέχθηκαν δεδομένα πωλήσεων 31 φαρμακευτικών σκευασμάτων από 20 φαρμακεία του Δήμου Ιωαννιτών για χρονικό διάστημα 15 μηνών (1-12-2018 έως 28-02-2020). Η επεξεργασία των δεδομένων οδήγησε στις εξής παρατηρήσεις: Αναφορικά με τους συνδυασμούς της εζετιμίμπης με τις στατίνες ατορβαστατίνη και σιμβαστατίνη παρατηρείται μια σταθερότητα στις πωλήσεις των σκευασμάτων. Από όταν εισήλθε στην αγορά νέο σκεύασμα που περιέχει τον συνδυασμό εζετιμίμπης με ροσουβαστατίνη παρατηρούμε μια διαρκή αύξηση των πωλήσεων του. Αναφορικά με τον συνδυασμό εζετιμίμπης και σιμβαστατίνης, παρατηρείται ότι υπάρχει διακύμανση όσον αφορά την επιλογή πρωτότυπου ή γενόσημου φαρμάκου. Μόλις καθίστανται διαθέσιμα στην αγορά τα γενόσημα σκευάσματα υπάρχει σαφής μείωση της πώλησης του πρωτότυπου. Αναφορικά με την εζετιμίμπη, φαίνεται πως υπάρχει ισορροπία στις πωλήσεις πρωτότυπου και γενόσημων σκευασμάτων, με τον αριθμό πωλήσεων του συνόλου των γενόσημων να είναι ελάχιστα μεγαλύτερος από την πώληση του μοναδικού πρωτότυπου σκευάσματος.